Học Ngữ pháp Minna no Nihongo – Bài 46

Học Ngữ pháp Minna no Nihongo – Bài 46
Chúng ta cùng học bài ngữ pháp tiếng Nhật cấp độ N4, các bài ngữ pháp theo giáo trình Minna no Nihongo.

1. Ngữ pháp với ~ところです (các mẫu câu với cụm từ ところです)

Trước đây, ở bài 8 ta đã học từ 「ところ」với ý nghĩa là nơi, chỗ (chỉ vị trí, địa điểm). Đến bài này 「ところ」sẽ được mở rộng hơn với 1 ý nghĩa khác: “thể hiện thời điểm” với mẫu câu

V ところです

Ý nghĩa: chỉ thời điểm của 「ところ」sẽ thay đổi tùy theo thời của động từ đi trước nó. (vì 「ところ」là 1 danh từ nên động từ kết hợp với nó tất cả đều là dạng ngắn)

Cụ thể gồm 3 trường hợp sau:

1.1. Mẫu câu Vるところです (hành động chuẩn bị xẩy ra)

Ý nghĩa: Sắp sửa (làm ~), chuẩn bị (làm ~)

Cách dùng: Dùng để diễn tả ý nói một hành động sắp sửa, chuẩn bị diễn ra và nhấn mạnh vào thời điểm trước khi diễn ra hành động đó. Mẫu câu này thường đi kèm với các cụm từ chỉ thời điểm như: 「これから、」、 「(ちょうど)今から」

Ví dụ:
(1) A: 昼ご飯は もう 食べましたか。 Bạn đã ăn trưa rồi à?
B: いいえ、これから 食べるところです。 …Chưa, tôi chuẩn bị ăn bây giờ.

(2) A: 会議は もう 始まりましたか。 Cuộc họp đã bắt đầu rồi à?
B: いいえ、今から 始まるところです。 …Chưa, sắp sửa bắt đầu.

(3) ちょうど 今から お茶を 飲むところです。いっしょに いかがですか。
Đúng lúc tôi chuẩn bị uống trà. Bạn uống cùng tôi nhé!

1.2. Mẫu câu V ている ところです  (hành động đang diễn ra)

Ý nghĩa: Đang (làm ~), đang trong lúc (làm ~)

Cách dùng: Dùng để diễn tả hành động đang diễn ra tại 1 thời điểm nào đó, nhấn mạnh vào thời điểm hành động đang xảy ra (mạnh hơn V ています). Mẫu câu này thường đi kèm với trạng từ chỉ thời gian 「今」

Ví dụ:
A: ピンポン しませんか。 Cậu có chơi bóng bàn không?

B: 今 勉強しているところですから、あとで 行きます。
Vì bây giờ tôi đang học bài, nên tôi sẽ đi sau.

A: 会議の資料は もう できましたか。 Tài liệu buổi họp đã chuẩn bị xong chưa?

B: すみません。今 コピーしているところですから、もう少し 待ってください。
Xin lỗi. Vì bây giờ đang phôtô nên hãy chờ thêm chút nữa.

1.3. Mẫu câu V た ところです  (hành động vừa diễn ra, vừa kết thúc)

Ý nghĩa: Vừa mới (làm ~) xong

Cách dùng: Dùng để diễn tả 1 hành động vừa mới kết thúc trong và nhấn mạnh vào thời điểm ngay sau khi hành động hoàn thành. Mẫu câu này chỉ đi được với trạng từ chỉ thời gian 「たった今」

Ví dụ:
A: ８時のバスは もう 出ましたか。
Chuyến xe 8 giờ đã đi rồi à?

B: はい、たった今 出たところです。
Vâng, vừa mới đi.

良子さんは たった今 うちへ 帰ったところです。
Yoshiko vừa trở về nhà.

A: けさ ハノイに 着いたんですか。
Bạn đã đến Hà Nội sáng nay à?

B: はい、たった今 着いたところだ。
Vâng, tôi vừa đến.

Chú ý:

– Tất cả các mẫu câu ～ところです đều mang ý tả lại trạng thái tại 1 thời điểm 1 cách đơn thuần.

Ví dụ: 田中さんは 今 Ha Noi大学 で 働いているところです。
Anh Tanaka bây giờ đang làm việc ở Đại học Ha Noi
(Anh ta hiện đang ở Đại học Ha Noi và đang làm việc )

田中さんは Ha Noi大学で 働いています。
Anh Tanaka đang làm việc ở Đại học Ha Noi
(Anh ta thường làm việc ở Đại học Ha Noi nhưng bây giờ anh ta có ở Đại học Ha Noi hay không thì không biết )

– Không sử dụng khi chủ ngữ không phải là sinh vật như mưa, gió, tuyết….

Ví dụ: 雨が降っているところです。                        ( × ) 雨が降っています。( ○ )

– Không sử dụng với các động từ chỉ trạng thái kết quả như 結婚している、知っている…

Hình dung một cách đơn giản về cách sử dụng mẫu câu ところ như sau:

2. Ngữ pháp ばかり

Cấu trúc: V た ばかりです (cách thể hiện ý nói: hành động vừa xẩy ra)

Ý nghĩa: mới / vừa mới (làm ～)

Cách dùng: Dùng để diễn tả hành động vừa mới hoàn thành, vừa mới kết thúc nhưng chưa lâu lắm. Thời điểm xẩy ra chưa lâu đó hoàn toàn là do phán đoán chủ quan của người nói (có thể là mới đây hoặc cũng có thể là đã lâu rồi)

Ví dụ:
山田さんと山本さんは ３か月まえに 結婚したばかりです。
Cô Yamada và anh Yamamoto vừa kết hôn 3 tháng trước.

田中さんは ３週間まえに ベトナムへ 来たばかりです。
Anh Tanaka vừa đến Việt Nam 3 tuần trước.

このカメラは きのう 買ったばかりです。
Cái máy ảnh này hôm qua tôi vừa mua

Mở rộng:

Thể hiện quan hệ nhân quả với 「～ばかりですから、～」 、 「～ばかりなので、～」

さっき 食べたばかりですから、まだ おなかが いっぱいです。
Bởi vì vừa ăn nên tôi vẫn còn no.

ペンキを 塗ったばかりなので、触らないようにしてください。
Vì vừa mới sơn xong nên đừng động vào

Thể hiện quan hệ nghịch lý, không ngờ với 「～ばかりですなのに、～」

この時計は 買ったばかりなのに、 もう壊れてしまいました。
Cái đồng hồ này vừa mới mua vậy mà đã hỏng mất rồi.

きのう 教えたばかりなのに、もう忘れてしまいましたか。
Vừa mới dạy ngày hôm qua vậy mà đã quên rồi sau?

 

Tham khảo: Phân biệt cách dùng

「V たところ」 & 「V たばかり」

「V たところ」	「V たばかり」
Chỉ nhấn mạnh vào thời điểm ngay sau khi hành động kết thúc, không bao gồm cảm giác, tình cảm tâm lý của người nói.	Diễn tả hành động vừa xẩy ra nhưng có bao gồm cảm giác, tình cảm, tâm lý của người nói (rằng việc đó chỉ mới xẩy ra cách đây không lâu)
Không dùng với các phó từ chỉ thời gian trong quá khứ nào khác ngoài 「たった今」	Dùng được với các phó từ chỉ thời gian trong quá khứ như「この間」「きょねん」…
Dùng để trả lời hay giải thích hay nêu lý do cho 1 câu hỏi hay 1 sự bắt đầu câu chuyện của 1 ai đó. Không dùng để bắt đầu câu chuyện.	Có thể dùng để bắt đầu câu chuyện.
VD: 飛行機は もう 着きましたか。 …ええ、たった今 着いたところです。 (máy bay đến lúc 8h30’, bây giờ là 8h40’)	VD: 私は 3ヶ月前に 結婚したばかりです。

->V たばかり cũng được coi như 1 danh từ